Blog

Intervistat me shumë organizata jofitimprurëse në të gjithë Ballkanin Perëndimor gjatë vitit aktual dhe atij të kaluar na dhanë një pasqyrë pak më të qartë se si po përballen ato me pasojat e pandemisë. Si duken aktivitetet e tyre të rregullta? Si vazhduan me zbatimin e programeve të tyre? Sa kërkuese ishte kalimi nga bota fizike në atë online pa evituar format e shumta të mbështetjes që ata ofrojnë për përdoruesit e tyre?

Disa nga përgjigjet do t'i gjeni në këtë tekst, ku Shoqata MoSt nga Kroacia, Žene Bara nga Mali i Zi, KRIK nga Maqedonia e Veriut dhe Rrjeti i Grave të Kosovës na mundësuan të mësojmë disa nga shembujt e praktikave të përdorura në rajon, si dhe mënyra për t'iu përshtatur rregullave të reja të pandemisë së virusit KOVID-19.

Duke qenë se virusi Kovid-19 është ende i pranishëm në jetën tonë, ne shqyrtuam organizatat jofitimprurëse nga rajoni, të cilat na treguan se si ndikoi pandemia në punën e tyre në vitin 2020 dhe vitin 2021, aktivitetet e përditshme dhe jetën e tyre në përgjithësi.

Është e mundur që disa nga përshtatjet e tyre sistematike ndaj rrethanave të reja të frymëzojnë organizata të tjera që e shohin këtë tekst të krijojnë mënyra të reja ose të zbatojnë disa nga shembujt ekzistues në aktivitetet e tyre programore.

Në tekstin e sotëm do të keni mundësi të njiheni me disa nga organizatat e njohura nga Ballkani Perëndimor dhe metodat e tyre për t'iu përshtatur normalitetit të ri.

Koronavirusi ka pasur (dhe ende ka) një ndikim masiv tek secili prej nesh, dhe çdo qenie e gjallë ka mekanizma të ndryshme për t'u marrë me të. E njëjta gjë vlen edhe për organizatat jofitimprurëse – secila me përvoja unike duke tejkaluar pengesat dhe duke u përshtatur me rrethanat e reja nga pandemia.

Kjo është arsyeja pse ne veçuam katër shembuj të tjerë të organizatave dhe shoqatave jofitimprurëse nga Shqipëria, Bosnja dhe Hercegovina, Mali i Zi dhe Serbia. Intervistat tona të fundit zbuluan se si kriza nga pandemia ka ndikuar në punën e tyre gjatë dy viteve të fundit dhe si ka ndryshuar kolektivi i tyre.

Grupi joformal Fronti solidar i grave u formua spontanisht kur një grup grash të motivuara ndjenë nevojën dhe detyrimin për t'iu përgjigjur efekteve të pandemisë në komunitetin e tyre lokal në Vranjë. Ata u mblodhën me idenë për të organizuar një ballo dhe pazar të madh bamirësie në mënyrë që të mblidhnin para për fëmijët, prindërit e të cilëve kishin ndërruar jetë nga KOVID-19.

Kjo nismë bashkoi disa gra të suksesshme nga Vranja dhe u mbështet nga Qendra për Transparencë Mediale dhe Përgjegjësi Sociale (QMTDO). Si rezultat, në vetëm dy javë dhe me mbështetjen e komunitetit, deri më 20 gusht, u mblodhën gjithsej 600,000 RSD dhe u siguruan 26 donacione direkte për të ndihmuar fëmijët që kishin humbur njërin ose të dy prindërit që nga fillimi i pandemisë.

Krahas kësaj nisme të madhe në muajin gusht, gratë bamirëse të Vranjës ndihmuan komunitetin e tyre gjatë gjithë vitit të pandemisë 2020 duke mbledhur rreth 3 milionë RSD (25.500 EUR) për mbështetjen e sistemit shëndetësor, me ndihmën e bashkëqytetarëve të mirë dhe të përgjegjshëm. 

Milica Andjelkovic Jovanoviç, e cila dëshironte të ndihmojë fëmijët e Vranjës dhe të aktivizojë komunitetin e saj, bëri vetëm një status në Facebook dhe nisi një zinxhir mbështetjeje duke angazhuar qindra gra që donin të kontribuonin në këtë nismë humanitare. Sot, ky grup joformal ka më shumë se 700 anëtarë, duke përfshirë disa burra të cilët janë bashkuar së fundi, pasi fakti që anëtarësimi ishte ekskluziv për gratë u kritikua nga burrat në fillim, siç thekson Milica.

Në intervistë, Milica flet për fuqinë e komunitetit në rrethanat që na gjetën të gjithëve krejtësisht të papërgatitur. Ajo na tregoi për motivet e tyre për t'u bashkuar dhe për të ndihmuar fëmijët dhe familjet, për pengesat me të cilat duhej të përballeshin dhe se si një Ballo Bamirësie në gusht 2021 i bashkoi qytetarët e Vranjës me një qëllim të përbashkët.

I themeluar në vitin 1996, Rrjeti i Grave të Kosovës fillimisht ishte një rrjet joformal i grupeve dhe organizatave të grave nga rajone të ndryshme të Kosovës. Që nga fillimi i tij, RrGK është zhvilluar në një rrjet që avokon për gratë e Kosovës, në nivel lokal, rajonal dhe ndërkombëtar. Duke përfaqësuar interesat e 168 anëtarëve të tij, duke përfshirë organizatat e grave të të gjitha grupeve etnike nga mbarë Kosova, RrGK është lider në mesin e organizatave të shoqërisë civile në Kosovë dhe rajon.

Në një intervistë me Etleva Malushaj, Koordinatore e projektit të Rrjetit të Grave të Kosovës "Fuqizimi i pjesëmarrjes së grave në politikë" i mbështetur nga BE-ja, diskutuam motivimin e saj personal për t'iu bashkuar sektorit jofitimprurës, cilat janë aktivitetet e tyre aktuale, si dhe ajo spjegoi pse është e rëndësishme për rrjetin e tyre të forcohet lëvizja feministe në Kosovë.

Duke ditur mirë sfidat me të cilat përballen gratë brenda komunitetit të tyre, OJF Gruaja Hyjnore (Gratë Hyjnore) u përpoq të edukojë gratë mbi të drejtat e tyre, duke i fuqizuar ato ekonomikisht duke i ndihmuar të fitojnë burimet e tyre të të ardhurave.

Përveç kësaj, misioni i Gruas Hyjnore është të mbështesë dhe fuqizojë të rinjtë dhe të avancojë pozitën e grave në shoqërinë kosovare duke rritur ndërgjegjësimin për të drejtat e tyre, barazinë gjinore, duke përmirësuar arsimin dhe duke organizuar aktivitete shoqërore.

Në një intervistë me Qëndresa Hajdari, menaxhere e projektit të kësaj organizate jofitimprurëse, ne zbuluam sfidat më domethënëse me të cilat ata ballafaqohen, se si ato kontribuojnë në zhvillimin e filantropisë në Kosovë, dhe cilat aktivitete janë më të fokusuarat për momentin. Qëndresa gjithashtu na dha një shembull të aktiviteteve të tyre për mbledhjen e fondeve, që pasqyron mënyrat e tyre krijuese të aktivizimit të komunitetit të tyre.