Koronavirusi ka pasur (dhe ende ka) një ndikim masiv tek secili prej nesh, dhe çdo qenie e gjallë ka mekanizma të ndryshme për t'u marrë me të. E njëjta gjë vlen edhe për organizatat jofitimprurëse – secila me përvoja unike duke tejkaluar pengesat dhe duke u përshtatur me rrethanat e reja nga pandemia.

Kjo është arsyeja pse ne veçuam katër shembuj të tjerë të organizatave dhe shoqatave jofitimprurëse nga Shqipëria, Bosnja dhe Hercegovina, Mali i Zi dhe Serbia. Intervistat tona të fundit zbuluan se si kriza nga pandemia ka ndikuar në punën e tyre gjatë dy viteve të fundit dhe si ka ndryshuar kolektivi i tyre.

Fondacioni Big Brother, Big Sister nga Bosnja dhe Hercegovina, përmes shembullit të tij, dha një pasqyrë të aktiviteteve të tyre gjatë pandemisë, për të cilat do të mësoni më shumë nga përgjigjet e Nerma Daut Bajramoviq, bashkëpunëtore eksperte për zhvillimin e cilësisë.

Nerma: Vetë programi The Older Brother, Older Sister ka treguar një  nga cilësitë e shumta të tij në këto kohë pandemie: fleksibilitetin. Domethënë, kur fëmijët u privuan nga shumë gjëra për shkak të respektimit të masave epidemiologjike dhe distancës fizike, kontakti individual me vullnetarët ndonjëherë ishte aktiviteti i tyre i vetëm jashtë mjedisit familjar në të cilin ata ishin “të detyruar”.

Nerma Daut Bajramoviq, bashkëpunëtore eksperte për zhvillimin e cilësisë

Edhe në periudhat kur kishte ndalesë të plotë të lëvizjes për të miturit në BH, vullnetarët dhe ne si staf i fondacionit gjetëm mënyra të ndryshme për të mbajtur kontakt me fëmijët dhe për të përdorur mjete të ndryshme online. Si produkt i këtij procesi adaptiv, janë krijuar udhëzime dhe një manual për kryerjen e Mentorimit Online, i cili besojmë se do të lehtësojë ndjeshëm punën në këtë program në të ardhmen. Ato ofrojnë mjete për të tejkaluar disa nga vështirësitë që kemi hasur deri më tani.

Eksperiencën e saj ndau edhe organizata SOS Fshatrat të Fëmijëve nga Shqipëria. Lexoni përgjigjen e dhënë nga Blerina Bllaca, e cila mbikëqyr mbledhjen e fondeve të korporatave në SOS Fshatrat e Fëmijëve Shqipëri.

Blerina: Në këto kohë të paprecedentë kur pandemia COVID-19 vazhdon të përhapet dhe të prekë pothuajse çdo individ dhe organizatë në mbarë botën, edhe ne kemi qenë të prekur drejtpërdrejt dhe tërthorazi. Pavarësisht vështirësive, SOS Fshatrat e Fëmijëve Shqipëri është e mirë-organizuar dhe ka reaguar shpejt për të mbajtur të sigurt stafin dhe komunitetet ku vepron. Ne kemi vazhduar të përmbushim misionin tonë për të ofruar një familje të ngrohtë dhe mjedis të sigurt për fëmijët pa përkujdes prindëror, si dhe për të ndërtuar komunitete të qëndrueshme. Ne kemi reflektuar edhe lidhur me masat e rrepta dhe pasojat e pandemisë në aktivitetet tona, për të qenë më të përgatitur për çdo eventualitet. Nga ana tjetër, kjo kohë sfiduese paraqet gjithashtu një mundësi të shkëlqyer për të mësuar dhe rritur së bashku si profesionistë të sektorit jofitimprurës. Punonjësit e SOS Fshatrave të Fëmijëve anembanë botës po shkëmbejnë ide, po mësojnë të provojnë gjëra të reja, po ndajnë përvoja dhe mësime.

Në pyetjen lidhur me atë se në cilat aktivitete janë fokusuar më shumë në momentin e intervistës, Blerina tregoi se situata e krijuar nga Kovid-19 e kishte zhvendosur fokusin e tyre drejt prioritizimit të projekteve që u përgjigjen nevojave lidhur me pandeminë të përdoruesve tanë, të cilat janë rritur ndjeshëm.

Blerina: Ndër prioritetet kryesore aktuale që fokusohen tek fëmijët nga fshatrat SOS, stafi i menjëhershëm, si dhe familjet e komuniteteve ku veprojmë, mund të përmendim mbështetjen shëndetësore parandaluese për Kovid-19, përmes blerjes së maskave, vitaminave dhe dezinfektuesve si dhe mbështetje në arsim, përmes blerjes së pakove shkollore dhe pajisjeve IT për ofrimin e edukimit online për fëmijët. Ekziston edhe mbështetje bujqësore dhe blegtorale përmes prokurimit të fidanëve dhe farave agrare dhe një numri më të vogël krerësh për të siguruar mirëqenien e familjeve në zonat ku operojmë.

Është një periudhë gjatë së cilës ne kemi kërkuar dhe vazhdojmë të kërkojmë fonde për të ndihmuar në uljen e ndikimit të pandemisë dhe për t'iu përgjigjur efekteve të shumta të saj në komunitet.

OJQ Fëmijët e Malit të Zi është një shoqatë e njohur në të gjithë Malin e Zi për kontributin e saj në komunitet.

Kryetares së kësaj organizate, Sabra Deçeviq, dhe angazhimit të saj humanitar dhe jofitimprurës prej dy dekadash në vitin 2021 iu nda mirënjohja e posaçme për kontribut qytetar në të mirën e përbashkët, e cila iu dorëzua asaj në Fondin Filantropik ISKRA për Qytetari Aktive në Podgoricë. Në intervistën tonë, Sabra tregoi mënyrën e tyre të përshtatjes me situatën e re.

Sabra: Kriza e quajtur KOVID-19 ka ndikuar në punën e shoqatës sepse ne duhet të kufizojmë çdo aktivitet dhe të përpiqemi ta përshtatim me situatën aktuale dhe masat që janë në fuqi. Ne ishim të mbyllur për një kohë, por arritëm t'i realizonim të gjitha aktivitetet online, kryesisht ishin trajnime për mësues dhe studentë dhe mendojmë se gjithçka do të kishte funksionuar më mirë nëse do të ishte me prezencë fizike, sepse këto dy gjëra nuk mund të krahasohen.

Që nga shtatori i vitit 2020, ne kemi punuar në përgatitjet për realizimin e trajnimeve për mësues dhe nxënës nga 4 shkolla të mesme nga Podgorica dhe Sarajeva, duke menduar gjatë gjithë kohës se do të shkojmë në Sarajevë. Fatkeqësisht dhe sërish fatmirësisht që mundëm të realizonim gjithçka duke pasur parasysh situatën, u organizuan dy trajnime dyditore për mësuesit dhe 2 trajnime dyditore për nxënësit.

Ky është një projekt rajonal që ne po e zbatojmë në partneritet me Shoqatën e Pedagogëve të Malit të Zi dhe Rrjetin e Ndërtimit të Paqes nga Bosnja dhe Hercegovina. Ky është projekti Ndërkulturaliteti në Arsim, i cili zbatohet në kuadër të Programit të Përbashkët Rajonal "Dialogu për të Ardhmen: Përmirësimi i Dialogut dhe Kohezionit Social në dhe ndërmjet Bosnjë-Hercegovinës, Malit të Zi dhe Republikës së Serbisë", zbatuar nga UNDP, UNICEF dhe UNESCO, dhe financohet nga Fondi i OKB-së për Ndërtimin e Paqes (UN PBF).

Ky nuk është projekti i vetëm që duhej ta përshtatim, por ishte ndoshta më i vështiri për ne për ta realizuar duke pasur parasysh qëllimin e projektit dhe që është ndërtimi i kapaciteteve rinore dhe zhvillimi i aftësive ndërkulturore që kontribuojnë në frymën e solidaritetit dhe bashkëpunimit mes të rinjtë në Mal të Zi dhe Bosnjë e Hercegovinë, sepse është më efikase kur takon një person, atëherë ke më shumë për të thënë.

Intervista me Qendrën e Grave Milica nga Serbia na mundësoi të kuptojmë se si kriza Kovid-19 ka ndikuar në punën e kësaj organizate, e cila ka më shumë se dhjetë vjet që punon për përmirësimin e pozitës dhe cilësisë së jetës dhe shëndetit të grave. Detajet do t'i mësoni nga kryetarja e kësaj shoqate, Vesna Bondzic.

Vesna: Besojmë se Shoqatat e Pacientëve janë formuar pikërisht për të qenë ndihmë dhe mbështetje në kohë dhe situata të vështira. Me shpalljen e pandemisë, ne punuam më shumë se zakonisht, sepse gjithçka u ndal dhe shumë dyer u mbyllën për pacientët. Askush nuk mendoi se si pacienti do të vazhdonte trajtimin nëse anulohet transporti, mbyllet dera e diagnostikimit dhe të ngjashme. Më pas koordinuam pacientët dhe institucionet shëndetësore, ndihmuam aty ku kishin më shumë nevojë, lidhnim pacientët dhe u dërguam njoftime të rregullta, nga telefonat e rëndësishëm e deri te ndryshimet në mënyrën e funksionimit të institucioneve.

Falë Fondit B92, u siguruam familjeve dezinfektantë, i lajmëruam përmes rrjeteve sociale për të ndihmuar me maska dhe doreza për pacientët që çuam në terapi. Falë Fondacionit Trag dhe kompanive Roche dhe Novartis, ne kemi ofruar tre muaj mbështetje psikologjike dhe transportim të pacientëve për terapi në qendrën e larg 80 km të radiologjisë, në QK Kragujevac. Më pas e zgjeruam punën në nivel kombëtar. Ne hapëm një qendër në Beograd, lidhëm profesionistë të shëndetësisë nga QK Nish, QK Kragujevac, IORS, EB Vojvodina me Këshillin Kombëtar të Ekspertëve.

Organizuam konsultime online me këta ekspertë, duke i mundësuar çdo gruaje në Serbi të ketë akses tek një onkolog, kirurg ose mbështetje eksperimentale.

Së bashku me Këshillin e Ekspertëve kemi nisur dy iniciativa: Nisma për prezantimin e terapive inovative për trajtimin e grave me kancer të gjirit HER2- dhe HR + metastatike në listën e barnave të lëshuara në llogari të sigurimit të detyrueshëm shëndetësor dhe Iniciativën për vendosjen e Pertuzumab në Listën e barnave që përshkruhen dhe lëshohen në llogari të sigurimit të detyrueshëm shëndetësor (RHIF) në trajtimin e pacientëve me kancer të gjirit HER2 + fazë të hershme me rrezik të lartë të rikthimit të sëmundjes. Në të njëjtën kohë, ne po zhvillojmë fushata për informimin e publikut për këtë problem. Tani po punojmë për themelimin e Qendrës Kombëtare për Mbështetjen e Pacientëve Onkologjikë me Kancerin e Gjirit dhe Kancerin Gjinekologjik.