Интервјуата со многу непрофитни организации низ Западен Балкан во текот на тековната и претходната година ни дадоа малку појасен увид за тоа како тие се справуваат со последиците од пандемијата. Како изгледаат нивните редовни активности? Како продолжија со реализацијата на нивните програми? Колку имаше потреба да се премине од физичкиот во онлајн свет без да се прекинат многуте форми на поддршка што им ги даваат на своите корисници?

Некои од одговорите ќе ги најдете во овој текст, каде што Здружението Мост од Хрватска, Жене Бара од Црна Гора, КРИК од Северна Македонија и Мрежата на жените на Косово ни овозможија да научиме некои од примерите на практики кои се користат во регионот, како и начини за прилагодување на новите правила на пандемијата со Ковид-19.

Во разговор со Здружението Мост, непрофитна организација од Сплит со локални, регионални и национални активности засновани на вредностите на волонтерската работа, солидарност, почитување на различностите и човековите права, Ѓордана Барбариќ, раководител на Центарот за знаење за социјална инклузија и намалување на сиромаштијата, открија како Ковид-19 кризата влијаела на нивната работа. Дознавме како нивната работа се променила и на кои активности биле најмногу фокусирани на самиот почеток на пандемијата.​

Ѓордана: Во текот на годината со пандемијата, се соочивме, како и сите граѓани на светот и како многумина во професиите за помош, со сосема нови околности во работата со корисниците. Беше огромен предизвик да се обезбедат епидемиолошките услови во нашиот Центар за бездомници, да се осигураме дека сè ќе функционира непречено, пред се за да се обезбеди помош и поддршка на оние на улица.

Нема период на „затварање“ во социјалната грижа; На нашите корисници им е потребна дневна храна и сместување. Децата и семејствата со кои работиме имаат потреба од психосоцијална поддршка, па почнавме да користиме интернет технологија и обезбедивме различни модалитети за контакт. Спроведовме советување преку Интернет и директно со сите заштитни мерки, ги поврзавме волонтерите и децата и младите од нашата програма Центар за поддршка на деца и младинци со проблеми во однесувањето и обезбедивме секојдневна помош за учење и поддршка од врсниците.

Овој период отвори и многу прашања за тоа како нашиот систем за социјална грижа може да работи подобро и поефикасно. Напишавме апели до надлежните институции, промовиравме граѓанска солидарност преку социјалните мрежи и ја поттикнавме граѓанската филантропија во новите околности. Инспириравме работа во мрежите што ги лансиравме на национално ниво (Хрватска мрежа за бездомници, Хрватска мрежа за социјално самопослужување), спроведовме заеднички акции, тркалезни маси, конференции...

Одлична нова околност во овие тешки времиња беше можноста за бесплатно учење и обука преку вебинари и ZOOM и други платформи, а всушност во оваа тешка 2020 година не застанавме и направивме се за да направиме чекори во „новата нормалност “. Во текот на 2020 година подготвивме стотици „ковид пакети“ во ранци со сите потребни реквизити за одржување на хигиената и придржување кон епидемиолошките мерки и ги поделивме на корисници кои немаат лични средства да го обезбедат тоа. Добивме и награда од Белгиската фондација и ново финансирање за исти и слични активности наменети за ранливите групи за овој чекор напред.

Здружението на Жени од Бар во Црна Гора откри дека пандемијата ги навела на длабоко размислување. Деталите прочитајте ги во продолжение, во одговорот на претседателката на ова здружение, Љиљана Вујовиќ.

 

Љиљана: Почетокот на пандемијата не наведе длабоко да размислиме што и како да продолжиме.  Прекинот на јавниот превоз го оневозможи доаѓањето на нашите корисници во Народната кујна. Потребата за храна и помош за многу семејства одеднаш се зголеми тројно, и моравме да најдеме начин да одговориме и да помогнеме. Бидејќи немаме возило за достава, оброците ненаполнети ги возевме сами до вратата.

Бидејќи немаше заштитни маски во Бар, во рок од 12 часа собравме група волонтери кои сошија над 10.000 маски, кои ги поклонивме на сите што ни пријдоа, од медицински работници до сограѓани кои дојдоа на нашата врата.

Многу сме горди на можноста да им помогнеме на беспомошните, непознатите луѓе во најтешката година. Немавме средства да донираме респиратор или нешто слично на Болницата, но дониравме што можевме.

Волонтерката на здружението, Александра Гвозденовиќ Косовиќ, додава дека пандемијата ги променила животите на сите, па дури и нивните приоритети.

Александра: Пандемијата ни оневозможи да реализираме многу работи кои ни донесоа приход, како што се продажба на хуманитарни базари и разни видови манифестации. Сепак, шиење маски, собирање намирници, пакување пакети со помош во храна, хигиена, набавка на лекови, огревно дрво, медицински материјали и горенаведената дистрибуција беше секојдневие на нашето здружение.

Во интервју за Центарот за младински активизам КРИК ( the Center for Youth Activism KRIK) од Северна Македонија, од извршниот директор Мила Карадафова дознавме дека префрлањето на активностите од физичкиот простор во дигиталниот свет е еден од начините за продолжување на работата.

Мила: Активностите што планиравме да ги реализираме со нашето физичко присуство ги префрливме на Интернет. Училишните програми моментално се онлајн. Само едно училиште ги организира со физичко присуство. Персоналот од канцеларија физички се врати на работа на почетокот на 2021 година и продолжува да работи со целосен капацитет. Една од активностите што ги одложивме на извесно време беше Европскиот солидарен корпус, каде што моравме да го одложиме почетокот на волонтерски активности за волонтери кои долгорочно ќе волонтираат во иднина. Сега сме во можност да примаме само краткорочни волонтери.

 

 

Во моментов дел од проектите на кои работи КРИК се КА2 од програмата Еразмус +. Самите проекти се дизајнирани да имплементираат интелектуални резултати, така што дел од работата може да се одвива непречено. Во овие проекти ги придвиживме средбите со партнерите, а дотогаш се среќаваме онлајн.

Интервјуто со Мрежата на жени на Косово (Kosovo Women's Network) ни даде увид во нивната перспектива што ни ја презентираше Етлева Малушај, координаторка на проектот „Зајакнување на учеството на жените во политиката“ поддржан од ЕУ.

Етлева: Секако, пандемијата влијаеше на работата на нашата организација со ограничување на нашата активност и спречување физички средби со нашите членови. Сепак, што се однесува до јавното здравје, се обидовме да ја организираме нашата работа и активности онлајн преку различни платформи. Се разбира, постојано бевме загрижени бидејќи пандемијата им го отежнуваше животот на жените. Нивното здравје е позагрозено бидејќи се повеќе застапени во здравството и другите витални сектори. Многу жени останаа без работа и се соочија со економски тешкотии. Исто така, за ова време се зголемени случаите на семејно насилство, а жените покрај пандемијата се загрозени и во просториите на нивните домови. Како организација, внимателно ја следевме ситуацијата во Косово и подготвивме истражувачки извештај „Пандемијата не го препознава полот“, во кој направивме буџетска анализа која го оценува одговорот на Владата на Косово на пандемијата со Ковид-19 од родова перспектива.

 

Ние, исто така, активно се залагавме во Владата на Косово да ги послуша овие препораки, вклучително и распределба на средства за поддршка на жените на кои им е потребна во итни ситуации. Ги прераспределивме ресурсите што ни се достапни за да се справиме со ситуацијата создадена од Ковид-19, конкретно со олеснување на трансферот на ресурсите до малите организации кои работат со маргинализираните групи во Западен Балкан. Овие организации направија напори да се справат со родовото насилство, како и родовата дискриминација во однос на работата што се зголеми поради пандемијата и мерките преземени од страна на владата. Покрај обезбедувањето грантови, работевме и со засолништа и даватели на услуги во Косово и Србија за да развиеме водич за теле-советување што ќе им овозможи на жените да добијат психолошко советување за време на изолација на безбеден начин. Исто така, собравме средства за да им обезбедиме дигитална опрема на нашите членови за време на пандемијата.

Od velike važnosti je što pomenute organizacije iz regiona u vanrednim okolnostima vezuje međusobna solidarnost i podrška u pronalaženju rešenja za smanjenje posledica pandemije. O solidarnosti tokom ovog perioda na Zapadnom Balkanu, nedavno smo pisali – o virusu Covid-19, otklanjanju posledica iz ugla zajednica, kao i podacima istraživanja o davanjima za opšte dobro. Saznaj više u Odgovoru dobročinstva na Covid-19 na Zapadnom Balkanu.

Од големо значење е што споменатите организации од регионот се обврзани со меѓусебна солидарност и поддршка во изнаоѓање решение за намалување на последиците од пандемијата. Неодамна пишувавме за солидарноста во овој период во Западен Балкан - за Ковид-19 вирусот, отстранување на ефектите преку поддршка на заедниците и податоци за истражување за давање за општото добро. Дознајте повеќе во Одговорот на Филантропија за Ковид-19 во Западен Балкан (Philanthropy's Response to Covid-19 in the Western Balkans.).

Ако вашата организација сака да ја сподели својата приказна за прилагодување на условите во пандемијата, пишете ни на hello@catalystbalkans.org.