Прекугранична филантропија во Западен Балкан

Испитување на правната рамка и можностите за подобрување на овозможувачката средина​

Вовед

Регионалната поврзаност е клучот за надминување на минатите борби и трауми и градење попристојна иднина за сите што веќе живеат и доаѓаат во регионот. Филантропијата има потенцијал да го направи токму тоа и им олеснува на луѓето од целиот регион на 6-те земји од Западен Балкан (ЗБ6[1]) да си помагаат и да се поддржуваат едни со други со донирање. Филантропијата игра клучна улога во Западен Балкан преку обезбедување итен одговор на кризи, придонесувајќи за долгорочни општествени решенија и поттикнување на солидарноста.

Локалните граѓански организации во регионот во голема мера се потпираат на надворешни извори на финансирање како што се ЕУ, меѓународни организации и фондови, приватни фондации и развојни агенции. Сепак, постојат напори во секоја од земјите на ЗБ6 да се подобри правната рамка и да се поттикнат повеќе филантропски придонеси од компании и поединци за општествени добра и цели. Ова не само што обезбедува пофлексибилни опции за финансирање и ги диверзифицира финансиските портфолија, туку помага и да се изгради доверба, да се воспостават партнерства со локалните актери и да се реши прашањето за зависноста од донатори. Во политичкиот контекст на ЗБ6, каде што транзициските или хибридните режими [2][3] се вообичаени, овие напори се значајни за одржливоста на граѓанското општество.

Филантропијата, исто така, игра важна улога во промовирањето на солидарноста и градењето мостови меѓу луѓето во проблематичниот Западен Балкан. Додека официјалните статистички податоци не даваат информации за следење на филантропијата, Гивинг Балканс на Каталист открива пораст на филантропијата од година во година. Прекуграничната филантропија е попречена од нејасни правни рамки и ад-хок одлуки за даночни олеснувања, и покрај тоа што регионалните трговски договори како ЦЕФТА и Отворен Балкан ги намалија бариерите за прекуграничната регионална трговија. Меѓутоа, податоците од Гивинг Балканс покажуват дека кога некоја катастрофа ќе погоди еден дел од регионот, донирањето од соседните земји е автоматски одговор на солидарност.

Оваа студија ги истражува податоците на Гивинг Балканс на Каталист од јануари 2014 до март 2023 година за да ги открие различните модели и трендови на донации во регионот. На крајот, студијата може да открие потенцијални стратегии за промени кои можат да промовираат поподдржлива и попогодна средина за финансиски или во вид на придонеси преку границите на Западен Балкан преку решавање на постоечките бариери и изнаоѓање можности.

Резиме на регионалното донирање

Следната анализа претставува слика на донирање меѓу земјите и перспективата на донаторите, примателите и предизвикува мотивирање на луѓето и компаниите во регионот ЗБ6 да донираат преку границите.

Донирањето во 6-те земји од Западен Балкан  – Домашно наспроти прекугранично

И покрај тоа што имаше намалување на вкупната вредност на донации во земјите на ЗБ6 заклучно со 2021 и 2022 година, обемот е сè уште многу поголем отколку во периодот 2014-2019 година. Ова намалување може да се припише на заморот на донаторите што произлегува од големото донирање за КОВИД-19, особено во 2020 година (повеќе од 100 милиони евра), заедно со економската и енергетската криза што следеше. Сепак, има повеќе ветувачка перспектива за 2023 година бидејќи вкупниот обем на донации во првиот квартал од таа година е веќе повеќе од половина од она што беше донирано во 2017 - 2019 година (повеќе од 20 мил. ЕУР во К1 во 2023 наспроти помалку од 40 милиони во 2017, 2018 и 2019 година), а повеќе од донираните во 2014-2016 година.

Што се однесува до прекуграничното донирање, 2023 година е веќе рекордна година за донирање на други земји, при што 70% од донациите се насочени кон други земји. Ова првенствено се должи на огромниот придонес за поддршка на Турција по разорните земјотреси во февруари 2023 година. Други врвови на донирање се во 2014 и 2020 година, предизвикани од поплавите што го погодија Балканот во 2014 година и кризата со КОВИД-19 и земјотресот во Албанија во 2019 година.

Слика 1 претставува преглед на обемот на вкупното донирање на земјите од ЗБ6 за периодот 2014-2023 година

Слика 2 е преглед на обемот на прекугранични донирања на земјите од ЗБ6 во периодот 2014-2023 година

Прекугранично донирање на ЗБ6 - во кои земји се насочени донациите

Следните делови објаснуваат како секоја земја на ЗБ6 ги дистрибуирала своите донации на други земји во регионот на Западен Балкан и на други места низ светот[4] во испитуваниот период (од јануари 2014 до март 2023 година). Важно е да се напомене дека графиконите го прикажуваат само односот на примероци на донации со приматели во други земји директно.

Има и донации собрани дома и префрлени преку границите, но не се познати земјите во кои се испратени. Сепак, безбедно е да се претпостави дека распределбата на овие внатрешно собрани средства следи слична распределба како што е прикажано на графиконите. За јасност, тие внатрешно собрани средства се прикажани посебно во табела на крајот од делот.

Косово

Евидентирани се донации од Косово за други земји од ЗБ6, но оние за БИХ и Црна Гора се минимални во споредба со оние насочени кон Албанија, Северна Македонија и Србија. Турција доби најмногу прекугранични донации во други земји, со 6% од сите регистрирани случаи. Кога се зема во предвид обемот на донации, Турција е уште подоминантна, која прима 24% од сите донации. Албанија доби 62 отсто од вкупниот број.

Србија

Србија има донирано за сите други земји од ЗБ6, но донациите за Албанија беа минимални. Надвор од ЗБ6, Италија (КОВИД-19), Хрватска (земјотреси, особено оној во Петриња на крајот на 2020 година) и Турција (земјотресот 2023) имаат најголем удел во донации меѓу земјите кои не се членки на ЗБ6, со 19%. 14%, односно 11% од вкупните донации. Спротивно на тоа, Косово има примено

Црна Гора

Од останатите земји на ЗБ6, Србија доби најмногу донации од Црна Гора, а потоа следат Косово, БИХ, Албанија и Северна Македонија. Кога станува збор за другите земји, Хрватска се издвојува. Слична е ситуацијата и кога се гледа обемот на донации – Србија добила доминантни 79% од прекуграничните донации на Црна Гора.

Босна и Херцеговина

Косово и Србија ги добија повеќето донации од Босна и Херцеговина за другите земји на Западен Балкан, додека Црна Гора, Албанија и Северна Македонија добија помал дел. Слично е и во однос на обемот на донации; Косово и Србија добија 14 отсто, односно 13 отсто. Но, БИХ е една од земјите на ЗБ6 што донира повеќе на други (вкупно) отколку на поединечни земји на ЗБ6. Евидентирани се случаи на донации наменети за Хрватска и Турција (земјотреси), Сирија и повеќето за Украина (бегалци, војна).

Северна Македонија

Како и БиХ, Северна Македонија има повеќе случаи на донации кон други земји од отколку во ЗБ6 во регионот - речиси половина од сите случаи. Србија доби речиси една четвртина, Албанија и Косово добија 12%, додека БИХ и Црна Гора добија незначителни случаи. Останатите земји се Турција, Украина и Хрватска. Но, во однос на обемот е различно – 75% од донациите биле наменети за Албанија, додека Србија добила помалку од 1%, и покрај значителниот удел во евидентираните случаи. Значителен дел од донации доби и Турција со 16%.

Распределба на домашно собрани донации за прекугранично донирање

Табелата ги прикажува донациите собрани дома (процент од обемот и вкупниот износ) и пренесени преку границите по земја.

Табела 1 Распределба на домашните собрани за прекугранични донации

Причини и теми што ги поддржува ЗБ6 во регионот - примери и обем

Во согласност со претходната анализа, земјите од ЗБ6 покажаа најзначајна реакција на природни катастрофи/управување со вонредни состојби во другите земји, освен Србија, која имаше доминантен фокус на олеснување/ублажување на сиромаштијата. Додека КОВИД-19 предизвика значителни донации во секоја земја, тоа не резултираше со значителни прекугранични дарувања, освен за Албанија.

                        Слика 9 Најважна категорија на донатор - процент на случаи

Што се однесува до обемот што ЗБ6 го донирале во истиот период, Управувањето со природни катастрофи / итни случаи останува најдоминантно (дури и во Србија, иако помалку отколку во другите земји). Во Албанија, сепак, најголем дел од прекуграничните донирања беа насочени кон здравствени/медицински третмани.

Слика 10 Најажна категорија на донатори - процент од обемот

Највисока категорија на донатори во прекугранично донирање

Во ЗБ6, граѓаните преку индивидуалното мнозинство донирање се најдоминантен тип на донатори кога се разгледуваат случаите на донации.

              Слика 11 Најважна категорија на донатори- процент од случаите

Во однос на обемот на донации, евидентно е дека најзначајната категорија на донатори во АЛБ, МНЕ и БИХ останува да бидат граѓаните преку индивидуалното мнозинство донации. Во МКД и Косово доминираат индивидуалните донации, додека корпоративните донации се основните придонесувачи за обемот на донации во Србија.

           Слика 12 Најважна категорија на донатор - процент од обемот

Приматели (регион, специфики на земјата)

Во текот на набљудуваниот период, примарни приматели на донации од шестте земји од Западен Балкан беа поединци или семејства и непрофитни организации. Донаторите од Косово и Северна Македонија првенствено донирале на поединци или семејства во однос на евидентираните случаи и обемот, додека донаторите од Босна и Херцеговина главно донирале на непрофитни организации во двата случаи. Во Србија, Црна Гора и Албанија имало повеќе случаи на донирање на поединци или семејства, додека непрофитните организации добивале поголем обем на донации од овие три земји. Интересно е што за Црна Гора и Косово, втори по големина приматели кога станува збор за обемот на донации, беа властите.

Слика 13 Најважна категорија на приматели - процент од случаите

          Слика 14 Најважната категорија на примател - процент од обемот

Регулаторна рамка за филантропија во ЗБ6

Извештајот за Регионален индекс на глобалната филантропија за животна средина за 2022 година откри дека земјите од ЗБ6 поседуваат умерено поволна средина за филантропија. Иако регулаторното опкружување за формирање и функционирање на филантропска организација (ФО) е поволно, даночните политики за давање и примање донации бараат подобрување бидејќи административните процеси може да бидат оптоварени, барајќи значително време и ресурси. Дополнително, односот меѓу владите и ФО стана помалку поддржувачки поради фактори како што се намалувањето на јавните средства, владините напади врз организациите за човекови права, недостатокот на транспарентност или недоволното промовирање на филантропијата.

Следејќи ја методологијата на Индексот на глобалната филантропија на животната средина, на регионално ниво ќе се анализираат следните аспекти на поволната средина за филантропија:

1. Формирање/регистрирање, работење, распуштање на филантропска организација
2. Политичка средина
3. Економска средина
4. Социо-културна средина

Оданочувањето, кое директно влијае на донирањето во ЗБ6, ќе се анализира земја по земја. Општ поглед на можностите (или недостаток) за прекугранични донации на ЗБ6, како и различни примери на регулатива и решенија за полесни прекугранични донации, се дадени на крајот од делот.

Поширока средина за филантропија - регионална перспектива

Формирање/регистрирање, работење, распуштање на ФО

Во целиот регион, постојат конзистентни и недвосмислени правила и регулативи во врска со основањето, работењето и затворањето на ФО. Меѓутоа, Албанија воведе нов закон за спречување на перење пари и финансирање на тероризмот во 2019 година. Овој закон, Закон бр. 33/2019, ги класифицираше ФО како високоризични за перење пари и финансирање тероризам, наложувајќи им да вршат проценки на ризик за да се спречи прекумерен владин надзор. Во Србија, педесет и седум граѓански организации (вклучувајќи ФО) и независни медиуми беа под истрага од Српската управа за спречување перење пари и финансирање тероризам (АПМЛ) во 2020 година. Набргу откако еден печатен таблоид поврзан со државата објави додаток од осум страници на тие организации, доведувајќи ги во прашање нивните извори на финансирање и мисии, се чини дека тоа беше единствената причина поради која тие организации беа под истрага.

Политичка средина  

Како што беше споменато претходно, Фридом хаус ја класифицира секоја од земјите на ЗБ6 како со Преоден или Хибриден режим во однос на нивната демократска држава, а политичката клима за филантропија во регионот на ЗБ6 може да искористи подобрување. Односот меѓу владите на земјите и ФО се чини дека е кревок во оваа област. Транспарентноста во процесите на соработка, одлучување и финансирање е намалена во Албанија и Црна Гора. Во Србија се зголеми тензијата меѓу владата и различните видови ГО. Посветеноста на промовирање на филантропијата е намалена во Северна Македонија и отсуствува во Босна и Херцеговина.

Јавното финансирање доделено на ФО е значително намалено во земји како Албанија и Србија поради пандемијата КОВИД-19 и остана ниско, додека економската средина за ФО е подобрена во Косово и Црна Гора во последниве години. Косово и Северна Македонија имплементираа нови стратегии и акциони планови за подобрување на граѓанското општество, обезбедувајќи можности за подобрување на политичката клима за филантропија.

Индексот на одржливост на ГО на УСАИД ја оценува финансиската одржливост на ГО, вклучително и ФО, како најмалку развиена димензија од седумте што ги следи во секоја од земјите на ЗБ6[5] во 2021 година. Сепак, правната средина во регионот е релативно подобро оценета, освен во Србија и Северна Македонија.[6]

Економска средина

Земјите во регионот се соочуваат со потешкотии во ефективно поттикнување на нивните економии поради лошото управување, корупцијата и високата невработеност. За жал, катастрофите како земјотресот во Албанија во 2019 година и пандемијата од КОВИД-19 ја влошија ситуацијата, попречувајќи го економскиот напредок што некои земји почнаа да го доживуваат. Како резултат на тоа, има помалку простор за донации. Економската и енергетската криза што следеше, заедно со ескалираните стапки на инфлација, дополнително го попречија економскиот развој во регионот на Запанден Балкан.

Социо - културна средина  

Земјите од Западен Балкан имаат богата традиција на филантропија и солидарност, која се карактеризира и со нивните општествени вредности и верска различност. Луѓето во регионот покажуваат силно чувство на единство и доброволно придонесуваат за своите заедници. Сепак, се чини дека донаторите во областа имаат ограничено знаење за ФО и немаат доверба во институционалната филантропија, иако тоа постепено се менува бидејќи повеќе организации прифаќаат различни техники за прибирање финансиски средства и пробуваат нови пристапи. Во Црна Гора, анкетата организирана во 2019 година покажа дека повеќе поединци веруваат дека средствата собрани за филантропски активности се соодветно искористени во споредба со 2012 година.

Оданочување и фискални прашања – Профили на земјите на ЗБ6

Албанија

Преместувањето капитал или готовина преку границите е генерално неограничено, освен за прописите поврзани со перење пари кои бараат доказ за финансирање или плаќање. Сепак, важно е да се забележи дека одбитоците на корпоративните даноци и ослободувањата за донации направени во една земја не важат за прекугранични донации. Донациите во натура се третираат како и другите извезени стоки и подлежат на ДДВ и царински давачки. ФО може да добијат ослободување од царински ДДВ за одредени увезени стоки, но не и за извоз.

Босна и Херцеговина

Правните лица кои донираат во сектори од јавен интерес добиваат даночни олеснувања преку даночни одбитоци, утврдени со важечките прописи. Износот на даночниот одбиток се пресметува врз основа на вкупниот приход на правното лице како даночен обврзник. И паричните и донации во натура направени од правни лица се ослободени од оданочување. Слично на тоа, донациите направени од физички лица се исто така ослободени од оданочување.

Косово

Во Косово, поединците, корпорациите и донациите од други извори може да добијат 10% одбиток од нивниот даночен приход доколку донираат на подобните приматели во хуманитарна помош, здравство, образование, религија, наука, култура, заштита на животната средина и спорт. Овие подобни примачи вклучуваат некомерцијални организации и ГО кои директно се ангажираат во активности поврзани со областите споменати погоре. Сепак, одредбите за ГО во Законот за данок на добивка се нејасни бидејќи не е прецизирано дали ослободувањата од стандардниот корпоративен данок важат за сите граѓански организации или само за оние со статус на јавен интерес.

Црна Гора

Правните лица можат да добијат даночни олеснувања преку даночни одбитоци за донации направени во области од јавен интерес. За пресметување на одбитокот за овие донации се користи вкупниот бруто приход на правното лице. Дополнително, донациите направени од правни лица во форма на готовина, стоки и услуги се ослободени од оданочување. Како и, донациите направени од поединци се исто така ослободени од оданочување.

Северна Македонија

Правните лица кои донираат во области од јавен интерес можат да добијат даночни олеснувања во вид на одбитоци. Одбитокот се пресметува врз основа на вкупниот приход на субјектот. Понатаму, правните лица се ослободени од плаќање даноци за донации направени во форма на готовина, стоки или услуги.

Србија

Во Србија, донациите на компанијата може да се одбијат како трошоци на нејзиниот даночен биланс врз основа на член 15 од Законот за данок на добивка. Законот дозволува одбитоци до 5% од вкупниот приход на компанијата за трошоци поврзани со здравството, образованието, науката, хуманитарните напори, религијата, спортот, заштитата на животната средина и придонесите во институциите или давателите на социјална заштита. За жал, физичките лица не добиваат никакви даночни олеснувања за донации, кои не се ослободени од оданочување. Паричните донации не се оданочуваат.

Регулатива и решенија за полесни прекугранични донации

Пракса на Западен Балкан

Во ЗБ6, нема ограничувања за прекугранични донации. Сепак, даночните олеснувања се ограничени, а трошоците за банкарски трансакции и процедурите за регистрација може да се разликуваат за испраќање или примање донации преку границите. Во повеќето земји во регионот, прекуграничните донации не се подобни за даночни одбивања. Сепак, во Косово, ФО може да уживаат ослободување од ДДВ за добротворни донации испратени во натура. Во Северна Македонија, даночните намалувања се применуваат за прекугранични донации за природни или хуманитарни катастрофи. ФО во ЗБ6 можат да примаат прекугранични донации без никакви ограничувања и често добиваат слични даночни олеснувања како домашните добротворни придонеси.

Пракса на ЕУ

Во повеќето земји на ЕУ, прекуграничните донации не се поттикнуваат како стандардна практика. Иако постои принцип на недискриминација во даночниот закон во однос на активностите од јавен интерес, секоја земја-членка може да воспостави свои регулативи. Меѓутоа, некои специфични сценарија може да се квалификуваат за субвенција доколку странскиот ентитет исполнува специфични домашни и/или меѓународни критериуми, а некои земји-членки воведоа одредени стимулации.

За да се реши ова прашање во рамките на ЕУ и да се поедностават прекуграничните донации, Транснационална европска мрежа за донирање (Transnational Giving Europe Network) се поврзува преку границите и овозможува даночно ефикасни парични донации во 20 земји на ЕУ - како мрежа, таа е воспоставена правна структура во различни европски земји каде што престојуваат донаторите. Мрежата на тој начин им овозможува на донаторите, корпорациите и поединците кои живеат во една од земјите-учеснички финансиски да поддржат непрофитни организации во други земји-членки, а истовремено да имаат директна корист од даночните поволности предвидени во законодавството на нивната земја на живеење.

Искуства на делови ов Азија и Австралија

Во многу земји од Јужна, Југоисточна, Источна Азија и Австралија, добротворните организации се соочуваат со специфични и строги ограничувања кога работат во странство. Владите во регионот се загрижени за перењето пари и финансирањето на тероризмот, што доведе до зголемен надзор над донирањата во странство. Ограничувањата може да вклучуваат барања за одобрение од владата за користење на средства, банкарски регулативи за трансакции и дополнителни барања за известување за прекугранично финансирање и активности. Иако овие контроли се неопходни за да се спречат незаконски трансакции, често не постои јасна листа за проверка на усогласеноста, што може да предизвика значителна загриженост за донаторите.

Регионот е дом на многу од најбогатите поединци во светот и главна цел за големите донатори и филантропи. Со комбинирано население од речиси 3 милијарди луѓе само во Индија и Кина, регионот се соочува со значајни глобални проблеми кои бараат внимание. Сепак, водењето со различни регулативи и јазични бариери и градењето силни односи со донаторите претставуваат дополнителни предизвици. Овој регион сè уште треба да создаде поефикасни прекугранични донации, а приоритети може да бидат подобра регулатива и изградба на филантропска инфраструктура промовирајќи ја културата на филантропијата.

Билатерални договори

Во одредени околности, донирањето на странска ФО може да резултира со даночни олеснувања и други стимулации доколку земјите имаат билатерални договори кои овозможуваат такво олеснување. На пример, САД имаат договори со Канада, Мексико и Израел кои го олеснуваат овој процес. Слично на тоа, Холандија и Барбадос, како и Мексико и Барбадос, имаат одредби во нивните договори што дозволуваат таквите донации да добијат даночни олеснувања.

Препораки

ПОДИГНУВАЊЕ НА СВЕСТА ЗА ФИЛАНТРОПСКОТО ДОНИРАЊЕ ВО РЕГИОНОТ

Колку што е потребна свест и знаење за филантропијата на локално и национално ниво, толку е потребно и на регионално, меѓу сите чинители. Граѓанското општество, компаниите, јавните службеници, граѓаните и оние кои се вклучени во регионалните активности и проекти, особено, треба да бидат целна публика за наративи кои ги нагласуваат можностите за донирање меѓу земјите со заеднички интереси и негување култура на донирање што се фокусира на позитивно влијание на регионот.

ПОВЕЌЕ РЕГИОНАЛНИ ИСТРАЖУВАЊА ЗА ДОНИРАЊЕТО

Има потреба од понатамошни истражувања за да се подобри разбирањето на филантропијата преку анализа на податоци за да се одреди нејзината функционалност, двигатели и потенцијалните предизвици за нејзиниот развој. Би било корисно да се спроведат компаративни регионални студии, навлегувајќи подлабоко во мотивите, механизмите, обемот и влијанието на филантропските акции.

КОМПАРАТИВНА РЕГИОНАЛНА ПОЛИТИКА/ РЕГУЛАТОРНА АНАЛИЗА

При спроведување на компаративна анализа на политиките во земјите од Западен Балкан од суштинско значење е да се земат предвид регулативите поврзани со спречување на перење пари и финансирање на тероризам и законите во врска со царините, даноците[7], приходите, граѓанското општество и фондациите. Дополнително, од суштинско значење е да се испитаат законите со кои се уредува влезот и престојот на странците.

СТРАТЕШКИ ПРИСТАП КОН РАЗВОЈ НА ПРЕКУГРАНИЧНАТА ФИЛАНТРОПИЈА ВО ЗБ6

За да се пристапи стратешки кон развој на прекугранична филантропија во ЗБ6 треба да бидат вклучени следните аспекти:

• Поставување долгорочни, флексибилни планови за застапување, кои земаат во предвид дека секој напор за прилагодување на политиките или практиките во ЗБ6 значи политички одлуки кои треба да се дозволат од врвот и треба да бидат во согласност со проширувањето на ЕУ и другите прекугранични иницијативи;
• Притисокот, доказите и барањето мора да дојдат од „долу “како јасен глас на луѓето од ЗБ6;
•  Постоечките мрежи и регионални агенди, како Зелената агенда за Западен Балкан, Отворен Балкан, Акциониот план за Западен Балкан или регионалните еколошки или младински мрежи, може да се искористат како средства за да се прикаже како филантропијата може да придонесе за солидарност и развој во ЗБ6, во врска со различни неодложни прашања и можности за развој, како и за вклучување на филантропијата во дискусиите за да придонесе за закрепнување и развој на заедниците во регионот.
• Да се осигури дека активностите придонесуваат за рамномерен развој на екосистемот за филантропија во регионот на Западна банка.

ПРВО БЛАТЕРАЛНА СИНХРОНИЗАЦИЈА

Пред да ја достигнеме оваа „Филантропска хармонија на ЗБ6 “, да размислиме да започнеме со синхронизирање на билатерално ниво. Споредувањето на регулаторната рамка ќе биде многу полесно меѓу две земји отколку шест; создавањето пристапи кои би го олесниле полесниот трансфер на хуманитарна помош меѓу две земји може да се постигне побрзо отколку за шест. Истражувањето и изнаоѓањето решенија кои можат да помогнат во зголемувањето на донирањето помеѓу две земји на ЗБ6, а потоа неговото размерување на другите земји во регионот може да заштеди време и пари и да овозможи тестирање на различни решенија.

ОВОЗМОЖУВАЧИ НА ФИЛАНТРОПИЈАТА ЗА РЕГИОНАЛНА ФИЛАНТРОПИЈА

Идентификувањето и ангажирањето на поттикнувачите на филантропијата на национално ниво може да иницира разговори за воспоставување транснационална мрежа за донации во регионот на Западен Балкан. Тие имаат клучна улога во искористување на различните силни страни на секторот, промовирање на комуникација, споделување успешни стратегии и поттикнување прекугранични донации на регионално ниво

ГРАДЕЊЕ ПОСИЛНИ ВРСКИ

За да се воспостави мрежа која опфаќа повеќе земји во регионот, од клучно значење е поширокиот екосистем да работи заедно и да ја обезбеди основната локална инфраструктура и помош. Ова подразбира вклучување на донатори во регионални прашања и c, подобрување на севкупната атмосфера за прекугранична филантропија. Во тој поглед, мрежата SIGN може да игра клучна улога во поврзувањето на регионалните засегнати страни, нудејќи пристап до локалното знаење и експертиза и помагајќи да се унапреди културата на донирање во регионот.

Овој документ/видео е подготвен во рамките на Проектот „Заштита на граѓанскиот простор – Регионален центар за развој на граѓанското општество“ финансиран од Сида и имплементиран од БЦСДН“.

Содржината на овој документ/видео и информациите и ставовите презентирани не го претставуваат официјалниот став и мислење на Сида и БЦСДН. Одговорност за информациите и ставовите изразени во овој документ целосно се на авторот(ите).