Fondacioni Rruga e Përbashkët kujdeset çdo ditë për nevojat e të moshuarve në Zagreb. Punon për t'u siguruar atyre kushte më të mira jetese, plakje dinjitoze, cilësore dhe aktive, kujdes të nevojshëm dhe mbrojtje adekuate të të drejtave të tyre.

Puna e këtij fondacioni bazohet në parimet e filantropisë, vullnetarizmit dhe solidaritetit. Ata punojnë për të arritur misionin e tyre përmes avokimit, kujdesit të drejtpërdrejtë për të moshuarit dhe aktiviteteve dhe aksioneve të ndryshme, të gjitha me mbështetjen e komunitetit.

Ines Vrban, menaxhere e fondacionit dhe Karla Horvat Crnogaj, menaxhere e projektit, na treguan se si Rruga e Përbashkët sjell ndryshime pozitive në jetën e bashkëqytetarëve të moshuar çdo ditë.

Si lindi Fondacioni i Rruga e Përbashkët? Si u zhvillua misioni juaj?

Karla: Fondacioni Rruga e përbashkët u themelua nga kuvendi i qytetit të Zagrebit në vitin 2005, por duhej të kalonin edhe disa vite para se të arriheshin parakushtet teknike dhe materiale për punë të rregullt në vitin 2009. Gjatë viteve në vijim, Administrata e qytetit i siguron fondacionit hapësirë për menaxhimin dhe përdorimin nga të moshuarit si dhe për zbatimin e aktiviteteve edukative, këshilluese dhe kërkimore të fondacionit, i cili sot menaxhon një komunitet të njësive banesore dhe dy qendra të të moshuarve në vendbanimet Jarun dhe Donji grad.

Ines: Me iniciativën e Shoqatës së Pensionistëve, dhe në radhë të parë për të parandaluar keqpërdorimin e kontratave të përjetshme dhe të mbështetjes së jetës. I inkurajuar nga kjo nismë, themeluesi vendosi të themelojë Fondacionin Rruga e Përbashkët, i cili do të ofronte një pamje më të gjerë të përmirësimit të cilësisë së jetës së qytetarëve të moshuar të qytetit të Zagrebit.

Cili ishte motivimi juaj për të punuar në sektorin jofitimprurës?

Ines: Më ka frymëzuar më së shumti përkufizimi i shoqërisë civile, që është roli i OJQ-ve si korrigjuese të shoqërisë. Doja të isha në anën e atyre që përpiqen ta bëjnë botën një vend më të mirë përmes veprimeve të tyre. Sektori civil ofron mundësinë e punës më të madhe krijuese dhe lirisë së lëvizjes për dallim nga formalizmi i ngurtë i sektorit publik.

Karla: Menjëherë pas diplomimit, pranova një punë në një mjedis të arsyeshëm korporativ, edhe pse ishte në industrinë e muzikës. Pasoi një tronditje kur u përballa me tolerimin e seksizmit të rastësishëm dhe u bëra shënjestër e bullizmit homofobik. Edhe pse ia dola relativisht shpejt, gjeta një punë tjetër dhe u largova, isha e vetëdijshme se jo të gjithë mund të dilnin nga një situatë e tillë. Dhe nuk është e drejtë që çështja nëse dikush jeton me diskriminim të përditshëm varet nga pozicioni fillestar, jeta dhe rrethanat e karakterit të atij personi. Meqenëse tashmë jam luftarake, arrita në përfundimin se ia vlen ta shfrytëzoj atë tipar për të punuar për qëllime më të larta. Por pyetja e vërtetë është - nga vjen motivimi për të qëndruar në sektorin jofitimprurës? Sepse djegia në sektorin tonë është vetëm çështje kohe dhe burimet e shpërblimit janë sporadike. Ajo që unë mendoj se kjo fushë ofron në mënyrë specifike.

Karla Horvat Crnogaj

Si financohet Rruga e Përbashkët? Me cilat kategori donatorësh bashkëpunoni dhe në çfarë mënyre? Në çfarë mënyrash mund të mbështesin punën e fondacionit ata që dëshirojnë?

Karla: Një pjesë e fondeve të fondacionit ndahet në baza vjetore nga themeluesi, d.m.th., qyteti i Zagrebit, por fonde shtesë për punë mblidhen nga burime të ndryshme - përmes aplikimeve për tenderë projektesh, donacione nga qytetarët dhe kompanitë, si dhe organizimi i aksioneve humanitare dhe fushatave për mbledhjen e fondeve. Donatorë të fondacionit janë qytetarët, subjektet afariste, organizatat jofitimprurëse, shoqëritë tregtare, korporatat, etj.

Ines: Ata që duan të mbështesin punën tonë mund ta bëjnë këtë në mënyra të ndryshme, dhe veçanërisht dua të theksoj se disa nga donacionet thelbësore për ne nuk janë financiare. Pra, na kontaktoni me besim nëse doni të përfshiheni në punën tonë - në Qendrat e të Moshuarve, ka një seri të tërë vullnetarësh që dhurojnë kohë, vëmendje dhe ekspertizë për bashkëqytetarët e tyre të moshuar dhe të moshuarit tanë dinë gjithmonë të reagojnë në mënyrë unike.

Ines Vrban

Në çfarë mënyrash e përfshini komunitetin në punën tuaj dhe çfarë ju sjell kjo?

Karla: Siç e përshkroi tani më Ines, inkurajimi i vullnetarizmit është burimi jetësor i programeve tona të komunitetit. Qytetarët e angazhuar bëjnë punë vullnetare në qendrat e të moshuarve, duke ruajtur kështu shumëllojshmërinë e programeve të tyre - dhe rrjedhimisht atraktivitetin. Vullnetarët i përkasin grupeve të ndryshme dhe shpesh janë banorë të lagjeve në të cilat funksionojnë qendrat. Përmes përfshirjes së tyre, ne si organizatë për forcojmë kontaktet me komunitetet në të cilat veprojmë. Një pjesë e konsiderueshme e vullnetarëve tanë janë studentë. Nëpërmjet këtij vullnetarizmi ndër breza, ne krijojmë kontakte me brezat e rinj, të cilët dinë të kontribuojnë me qasje të reja dhe të freskëta në punën e fondacionit. Ne inkurajojmë veçanërisht vullnetarizmin midis të moshuarve, i cili zhvillon më tej marrëdhëniet me përdoruesit përfundimtarë dhe u jep atyre njohuri të drejtpërdrejta për nevojat e tyre.

Në çfarë mënyre dhe në cilat fusha duhet të përmirësohet jeta e të moshuarve në Kroaci? Si punon Rruga e Përbashkët për këtë?

Ines: Fondacioni Rruga e përbashkët fokusohet në zhvillimin e shërbimeve që zgjasin jetën e pavarur të të moshuarve në shtëpitë e tyre. Sepse është zona me spektrin më të gjerë të përdoruesve: pothuajse 80 për qind e njerëzve bëhen të padukshëm në sytë e shoqërisë në një farë mënyre kur dalin në pension. Këta janë ata që nuk janë përdorues të qendrave të mirëqenies sociale, të cilët nuk kanë ndonjë nevojë akute me rëndësi ekzistenciale, por që kanë nevojën dhe potencialin e pjesëmarrjes aktive në jetën e komunitetit. Të gjitha format e kujdesit joinstitucional lehtësojnë përfshirjen e të moshuarve në strukturën e shoqërisë: strehim të organizuar, ndihmë në shtëpi dhe mjedise të organizuara për shoqërim dhe mësim. Ajo që mbetet ende për t'u zhvilluar në vendin tonë është rikthimi i të moshuarve në tregun e punës, i cili jo domosdoshmërisht duhet të shoqërohet me një përfitim financiar.

Aktivitetet edukative janë një pjesë thelbësore e punës suaj. Si duken ata? Cila fushë është arsimi më i dëshirueshëm dhe cili është më i kërkuari?

Karla: Aktivitetet edukative të fondacionit Rruga e përbashkët ndahen në edukimin e përdoruesve tanë dhe edukimin e njerëzve që vijnë në kontakt me të moshuarit në punën e tyre. Edukimi për të moshuarit përfshin degë të ndryshme - nga gjuhët e huaja gjithmonë tërheqëse dhe kurset kreative deri tek mësimet veçanërisht të rëndësishme për të moshuarit në përdorimin e kompjuterëve dhe celularëve. Nga arsimimet profesionale, ato janë më të kërkuara nga institucionet e arsimit të lartë me të cilat ne zhvillojmë praktikën studentore në partneritet. Mentorimi është gjithashtu shumë i rëndësishëm për vullnetarët e rinj që punojnë me përdoruesit në profesionet e tyre të ardhshme, për shembull, duke u mësuar gjuhë studentëve të huaj.

Ines: Edukimi për komunikimin dhe punën me të moshuarit do të ishte veçanërisht i nevojshëm për shërbimet publike, siç tregohet nga rezultatet e hulumtimit tonë. Domethënë, rezultoi se të moshuarit ishin më të ekspozuarit ndaj mohimit të të drejtave dhe neglizhencës në hapësirat publike, ku përfshihen situata të tilla si administrimi dhe komunikimi në sportele në institucione të llojeve të ndryshme. Në të njëjtën kohë, një nga problemet më të mëdha rezultoi të ishte informacioni i pamjaftueshëm i punonjësve për specifikat e komunikimit me të moshuarit dhe bazat për njohjen e rasteve të shfrytëzimit, manipulimit dhe diskriminimit.

Avokimi është gjithashtu një fushë thelbësore e aktivitetit për fondacionin tuaj. Na tregoni më shumë për aktivitetet tuaja të avokimit.

Karla: Avokimi është i angazhuar kryesisht në aktivitete brenda rrjeteve të ndryshme, ku në bashkëpunim me organizata të tjera, shqyrton mënyrat se si politikat publike mund të favorizojnë përmirësimin e statusit të të moshuarve në Kroaci. Ekziston, për shembull, Senior 2030, një rrjet tematik që zhvillon udhëzime për zhvillimin e politikave publike në lidhje me të moshuarit, nga mbështetja e plakjes së shëndetshme aktive deri te krijimi i mallrave dhe shërbimeve të reja që mbështesin jetën e pavarur. Në nivel evropian, Platforma e Moshës është jetike në këtë fushë si rrjeti më i madh i organizatave që merren me të moshuarit dhe në të cilin fondacioni është anëtar.

Ines: Në kontekstin tonë, është e rëndësishme të punojmë për disponueshmërinë dhe sigurinë. Mund të presim që shërbimet shëndetësore të jenë gjithnjë e më pak të disponueshme dhe është e nevojshme të sigurohet që kjo të mos ndodhë për të moshuarit. Duke pasur parasysh pasigurinë e zhvillimeve ekonomike, është e rëndësishme të fillohet zhvillimi i formave të reja të plotësimit të sistemit të pensioneve, të cilat, për shembull, mund të realizohen përmes formave të ndryshme të sigurimit. Edukimi i të moshuarve është gjithashtu kyç; arsimimi dhe mbështetja e drejtpërdrejtë janë parakushte për tregtimin e sigurt të kapitalit. Politikat publike duhet të merren me të gjitha që u përmendën më sipër - dhe kjo mund të lehtësohet duke inkurajuar vetë-avokimin e të moshuarve.

Në cilat aktivitete të tjera jeni më shumë të fokusuar tani? Cilat janë planet dhe synimet më të rëndësishme që planifikoni të realizoni në të ardhmen?

Karla: Të gjitha aktivitetet e fondacionit Rruga e përbashkët kontribuojnë në qëllimin kryesor për të zgjatur jetën e pavarur të të moshuarve - nga zhvillimi i programeve që ruajnë vitalitetin duke përfshirë në jetën e komunitetit deri te aktivitetet kërkimore dhe botuese. Në të njëjtën kohë, zhvillimi i formave të organizuara të strehimit dhe, në përgjithësi, i formave alternative të strehimit për të moshuarit është i rëndësishëm për të ardhmen e një vendi ku popullsia po plaket me shpejtësi.

Ines: Nga viti 2020, fondacioni inkurajon futjen e një sistemi të kontrollit të cilësisë në kujdesin për të moshuarit dhe kryen edukimin në shtëpitë për të moshuarit në Kroaci. Shumë vende të BE-së kanë prezantuar tashmë E-Qualin dhe zbatimi i këtij modeli krijon një platformë shkëmbimi ndërkombëtar, duke siguruar kushte cilësore për testimin e inovacioneve sociale (p.sh., komunitetet familjare). Përvojat nga vendet e tjera tregojnë se sistemi ndikon në kënaqësinë e përdoruesve me shërbimet sociale të strehimit dhe anëtarëve të familjes dhe punonjësve të tyre. Nëpërmjet fondacionit, Kroacia ndjek trendin evropian të optimizimit të kujdesit social.

Si mendoni se fondacioni Rruga e Përbashkët kontribuon në zhvillimin e filantropisë në Kroaci?

Karla: Ajo që është specifike për fondacionin është se ai inkurajon filantropinë tek të moshuarit. Përdoruesit tanë zgjedhin në mënyrë të pavarur një rast për një aksion humanitar, të cilin më pas e kryejnë me mbështetjen tonë logjistike. Këto nuk janë aksione në shkallë të gjerë, por kanë një rëndësi të madhe për ata të cilëve u dedikohen. Në një farë mënyre, të gjitha aktivitetet që synojnë të moshuarit do të kontribuojnë edhe në filantropinë në planin afatgjatë. Rritja e dukshmërisë së nevojave të të moshuarve rrit potencialin filantropik lidhur me këto tema.

Ines: Fatkeqësisht, në Kroaci, thesari ende nuk ka zënë rrënjë të forta në sektorin privat dhe atë të biznesit. Gjithashtu ka vend për një rol më aktiv në politikat publike dhe ka modele për inkurajimin e filantropisë. Në nivel ndërkombëtar kemi shembuj të shumtë të praktikave pozitive, shumë prej të cilave përfshijnë të moshuarit si target grup.

Cilat janë sfidat më të mëdha me të cilat përballeni në punë?

Ines: Ekonomia e argjendit, megjithëse është një degë gjithnjë e më e rëndësishme e ekonomisë në shoqërinë perëndimore, ende nuk njihet si prioritet për zhvillim në Kroaci - dhe kjo është diçka që duhet të ndryshojë nëse duam të jemi në gjendje të përballemi me pasojat e tablos demografike të shoqërisë në të ardhmen, siç janë me siguri tani në shfaqje. Për më tepër, grimca e përjetshme e kufizimeve që rrjedhin nga konteksti i veprimit është i gjithë pranishëm: sektori civil është i angazhuar, por i paaftë, dhe institucionet nuk kanë fleksibilitetin e nevojshëm për ndryshimet themelore sistematike.

Cilat janë sukseset më të mëdha që fondacioni ka arritur deri më tani dhe çfarë dëshironi të arrini akoma?

Ines: Vazhdimësia e veprimit është gjëja më e rëndësishme për çdo organizatë që merret me njerëz. Në këto gati 15 vite pjesëmarrje të pandërprerë në jetën e përditshme, fondacioni Rruga e Përbashkët është bërë realitet në lagjet ku operon - duke siguruar një rrjet të përhershëm mbështetës, besimi që përdoruesit tanë kanë dhënë tek ne është i justifikuar. Megjithatë, ne nuk do të ndalemi me kaq, por do të vazhdojmë të punojmë për një pozicion më të sigurt dhe më të mirë për qytetarët e moshuar. Ne synojmë ta zbatojmë këtë në mënyrë aktive duke formuar politika aktive dhe duke zhvilluar lidhje më të forta dhe më të gjera me sektorin e biznesit në zhvillimin e shërbimeve të reja.